Structuur- of structurele oplossingen

Elsje wordt er de laatste tijd steeds mee geconfronteerd, het ergert haar steeds meer en dus: tijd om het bloggen maar weer eens van stal te halen!

Waar gaat het over? Een voorbeeld. Vorige week bezocht Elsje een zgn. 'toekomstdebat' over water. Onder toeziend oog van WA werd daar door tout bestuurlijk Nederland gediscussieerd over het waterbeheer van de toekomst. Bij Elsje begint de toekomst ergens in, nou ja, zeg het einde van deze eeuw of zo. Dus ze verwachtte een debat dat ging over de 22e eeuw en verder. Teleurgesteld moest ze constateren dat het vermogen om verder dan 5 jaar vooruit te kijken bij de meeste bezoekers ontbrak. En door het ontbreken van dit vermogen, ontbrak ook elke durf om over onorthodoxe oplossingen voor de aan het begin van de dag geschetste toekomstscenario's na te denken. En was er eens iemand die dat durfde, dan werd diegene uitgehoond wegens 'dat is toch helemaal niet realistisch' of 'er is nog tijd zat, we kunnen dán wel reageren'. Zo kom je dus nergens!

Nog zo'n voorbeeld: de huidige politieke wens om tot vermindering van de toezichtlast voor burgers en bedrijven te komen. Zonder dat er nagedacht wordt over welk probleem nou precies opgelost moet worden als je het hebt over 'toezichtlast', wordt de oplossing maar vast aangedragen: regels schrappen en inspectiediensten laten fuseren. Alsof hiermee automatisch de Hogere Doelen (zoals bv veiligheid of beter onderwijs of betrouwbaar openbaar vervoer) bereikt worden. Dat vraagt men zich niet af, daar gaat het debat niet over! Nee, men schiet direct in structuuroplossingen, die wellicht (zelfs zeer waarschijnlijk) niet tot structurele oplossingen zullen leiden. Korte termijndenken, dat is het!

Gisteren stond in de Volkskrant een gloedvol betoog over hetgeen in bijna alle verkiezingsprogramma's terecht is gekomen: inkrimpen van het ambtenarenapparaat. Ook hier, zo schreven Pauline Meurs, Erik Schrijvers en Gerard de Vries is is sprake van het kiezen voor een structuuroplossing zonder eerst te hebben besloten welke taken het ambtenarenapparaat moet uitvoeren en welk aantal ambtenaren daar dan bij hoort. Gods woord in de ouderling Elsje!

Elsje doet hier een oproep: laten we durf tonen om het hier en nu los te laten en toekomstscenario's, hoe bizar ook (op het eerste gezicht althans) te verkennen. Laten we problemen definieren en doelstellingen in plaats van oplossingen formuleren. En ook: laten we ophouden met in kortetermijn structuuroplossingen het panacee te zien voor hetgeen op lange termijn op ons afkomt!